Ieder mens ervaart wel eens angst. Angst is een hele gezonde reactie van het lichaam om ons te helpen in bedreigende situaties, denk aan een naderende storm, een slang op je pad of als je bijna uitglijdt bij de rand van een rots. Ons lichaam registreert een bedreigende situatie en zorgt voor de aanmaak van adrenaline, een verhoogde ademhaling en spierspanning zodat we in actie kunnen komen. Dan is angst gepast en helpt die ons om in een dergelijke situatie tot actie over te gaan.

Als het gevoel van angst, niet zo duidelijk verbonden is met een naderend gevaar dan kun je spreken van psychische angst. 

Je wordt bijvoorbeeld al weken lang wakker met een bang gevoel, zonder te weten waarom. Of je weet bijvoorbeeld dat het ‘irrationeel’ is maar je durft niet in de lift te stappen. Het gevoel van angst kan je dagelijkse leven dan steeds meer belemmeren en dan wordt het tijd om daar iets aan te doen.

Onderzoek naar de oorzaken van psychische angst zijn nog steeds in volle gang. Op basis van de huidige inzichten heeft de wisselwerking tussen biologische factoren, cognitief- emotionele invloeden en stress invloed op angstgevoelens.

Biologische factoren

De wijze waarop ons lichaam omgaat met angstgevoelens is aangeboren. Het feit dat ons lichaam angstgevoelens aanmaakt is heel gezond en nuttig. Echter op het moment dat ons lichaam angst signaleert terwijl daar geen reden toe is, dan gaat die angst ons leven belemmeren.

Waarom ons lichaam dat doet kan te maken met lichamelijke oorzaken, erfelijkheid, medicatie, en zelfs andere stoffen die je gebruikt kunnen je angstgevoelens beïnvloeden, denk hierbij bijvoorbeeld aan cafeïne, tabak of aspirine.

Een traumatische ervaring kan ook de oorzaak zijn van een angst reactie. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarbij je ooit gebeten bent door een hond. Je systeem heeft hond gekoppeld aan gevaar en kan bij het zien van een hond al een angstrespons geven.

Cognitief- emotionele invloeden

De beleving van angst wordt rechtstreeks beïnvloed door je gedachten, waarnemingen en emoties van dat moment. Ervaringen uit de kindertijd en de gezinssituatie hebben hier een grote invloed op. Ze spelen een belangrijke rol in de vorming van het zelfbeeld, de relatie met anderen en hoe we omgaan met de eisen van en spanningen in het leven.

Stress

Chronische stress heeft een grote invloed op angst en dan vooral angststoornissen. Chronische stress kan vele oorzaken hebben, maar wanneer je daar niets aan doet kan het behoorlijke consequenties hebben: vergrote kans op ziekte en ontwrichting van je fysieke, emotionele, sociale en zelfs geestelijke leven.

Bij normale angst zijn de gevoelens passend in de situatie, ook al voelt het op dat moment overweldigend. Je lichaam weet wat het moet doen en waarschijnlijk zakken de gevoelens en lichamelijke sensaties vanzelf weer na het wijken van het gevaar.

Op het moment dat er sprake is van onderstaande criteria kun je spreken van pathologische angst of een angststoornis:

• weinig herkenbare oorzaken en geen aanwijsbare reden
• is van een ontregelende intensiteit die dagelijkse angstgevoelens te boven gaan
• duurt langer dan alledaagse angst, soms wel weken of maanden
• heeft een significant en ongunstig effect op je leven. Kan zelfs leiden tot destructief gedrag , zoals vervreemding, vermijdingsgedrag of misbruik van voedsel, alcohol of andere middelen.

Angst en paniek kunnen overweldigende ervaringen zijn. Dat geldt zowel voor normale angst als voor buitensporige angst. Juist het piekeren over de angstervaringen en niet hebben geleerd om te gaan met die heftige gevoelens van angst maken dat ze buitensporig worden en ons leven op een negatieve manier gaan beïnvloeden. 

Hier ligt dan ook de sleutel tot je herstel. In de sessies leer je om te gaan met de gevoelens die gepaard gaan met angst en je leert te kijken naar je pieker reactie zonder je ermee te identificeren. Je awareness vergroten en vertrouwd raken met je lichamelijke sensaties is een effectief bewezen strategie in het omgaan met angststoornissen. Mindfulness, wandelen en meditatie zijn hier heel geschikte middelen voor. Daarnaast helpt het om te zien welk deel in jou die pieker reacties veroorzaakt en wat de onderliggende boodschap is.